Subkategoria 2
Subkategoria » PORADY MOTORYZACYJNE » [PM] Co to jest klimatyzacja. Budowa i zasada działania. Odgrzybianie klimatyzacji, metody
[PM] Co to jest klimatyzacja. Budowa i zasada działania. Odgrzybianie klimatyzacji, metody
- Drukuj
- 16 gru 2013
- PORADY MOTORYZACYJNE
- 14709 czytań
- 0 komentarzy
1. Czy klimatyzacja to tylko komfort?
Klimatyzacja samochodowa do niedawna kojarzyła się tylko z samochodami luksusowymi. Rozwój technologiczny pozwolił powoli przejść, temu drogiemu bądź co bądź dodatkowi, do samochodów niższych klas. Dziś klimatyzację można spotkać nawet jako wyposażenie standardowe popularnych samochodów miejskich. Co powoduje wzrastający wciąż popyt na tego typu urządzenie nawet w krajach, w których upalne lato wcale nie trwa długo? Czy tylko chęć podniesienia komfortu? Otóż nie. Wiele badań udowadnia bowiem, że odpowiednio użytkowany klimatyzator przyczynia się w dużym stopniu do poprawy bezpieczeństwa na drogach.
Każdy z kierowców przypomina sobie z pewnością uczucie jakie towarzyszy otwarciu drzwi samochodu stojącego uprzednio w pełnym słońcu na asfaltowym parkingu. Fala ciepła z wnętrza pojazdu jest wyraźnie odczuwalna. Potem trzeba wsiąść do tego "pieca" i jechać. W przypadku braku klimatyzacji kierowca i pasażerowie zaczynają prawdziwą walkę z wiatrakami. Otwieranie okien, włączona dmuchawa, która i tak nawiewa niewiele chłodniejsze powietrze nie dają pożądanych rezultatów. Wnętrze pojazdu może nagrzać się nawet do 60 stopni C. (Sam sprawdziłem to kiedyś w moim aucie.) Gdy jedziemy to można jeszcze jakoś wytrzymać. Gorzej gdy stoimy w korku. Dodatkowo mamy wtedy takie atrakcje jak hałas i spaliny. Wszystko to ma niekorzystny wpływ na kierowcę i bezpieczeństwo ruchu. Potwierdzają to badania. Obserwacje i wnioski przedstawiłem za pomocą poniższych tabel.
2. Budowa i zasada działania klimatyzacji.
Świadomi znaczenia klimatyzacji prześledźmy jak jest ona zbudowana.
Funkcje poszczególnych elementów uproszczonego układu klimatyzacji:
Sprężarka (kompresor) - zapewnia obieg płynu (czynnika chłodzącego) w systemie klimatyzacji. Napędzana jest za pomocą paska klinowego od silnika. Zastosowanie sprężarki powoduje jednak utratę mocy o ok. 5KM. Dlatego stosowanie klimatyzacji w autach o pojemności poniżej 1,3 l nie jest zalecane. Przed sprężarką mamy niskie ciśnie, a za sprężarką mamy ciśnienie wysokie.
Skraplacz - podczas pracy nagrzewa się, a ciepło to odbierane jest przez opływające go powietrze podczas ruchu pojazdu. Tutaj czynnik chłodzący przechodzi ze stanu gazowego w stan ciekły.
Zawór redukcyjny (rozprężny) - zmniejsza ciśnienie czynnika chłodzącego i zmienia czynnik chłodzący ze stanu ciekłego w gazowy. Przy rozprężaniu następuje znaczny spadek temperatury.
Parownik - powstałe wokół parownika na wskutek rozprężania czynnika chłodzącego powietrze o niskiej temperaturze jest nadmuchiwane wentylatorem do wnętrza pojazdu.
Osuszacz - do układu klimatyzacji, mimo jej dobrej szczelności, zawsze dostaje sie niewielka ilość wilgoci z zewnątrz. Jest to spowodowane mikroporami węży i innych elementów układu. Za eliminację tej wilgoci z ukladu odpowiedzialny jest właśnie osuszacz.
Klimatyzacja składa się z dwóch obwodów. Wysokiego i niskiego ciśnienia. Obwód wysokiego ciśnienia zaczyna się na wyjściu ze sprężarki a kończy się przy zaworze redukcyjnym. Z grubsza biorąc zasada działania klimatyzacji jest identyczna z zasadą działania lodówki. Łatwo to sprawdzić. Wystarczy dotknąć lodówkę z tyłu. Będzie ona tam wyraźnie ciepła mimo iż wewnątrz jest zimno.
Cykl pracy klimatyzacji jest następujący. Za sprężarką mamy obwód wysokiego ciśnienia. Wytworzone przy sprężaniu ciepło jest odbierane z układu poprzez skraplacz (to właśnie ta ciepła strona lodówki) owiewany strumieniem powietrza w czasie jazdy. Czynnik chłodzący w zbiorniku za sprężarką jest w stanie ciekłym. Dochodzi on następnie do zaworu redukcyjnego zwanego także rozprężnym. Tam następuje gwałtowne rozprężanie czynnika przez co przechodzi on w stan gazowy. Jak wiadomo rozprężaniu towarzyszy wydzielanie się zimna (lub raczej pobór ciepła z otoczenia).
Element zimny jakim jest parownik owiewany jest wytworzonym przez dmuchawę strumieniem powietrza które trafia poprzez system kanałów w odpowiednie miejsca wewnątrz pojazdu. Rozprężony czynnik chłodzący przechodzi do sprężarki gdzie jest ponownie sprężany. W ten sposób cykl się zamyka.
3. Czynnik chłodzący i olej sprężarkowy.
Czynnikiem chłodzącym w starszych klimatyzacjach była ciecz oznaczona symbolem R12 (zwana również freonem). Aktualnie stosuje się inną ciecz R134a. Ciecze te nie mogą być wzajemnie mieszane. Ich zmieszanie nawet w niewielkim stopniu powoduje powstawanie kwasów i może w konsekwencji doprowadzić do awarii całego układu. Nie można więc uzupełniać starszej klimatyzacji nowym czynnikiem. Rodzaj zastosowanego czynnika wpływa na budowę przewodów klimatyzacyjnych. Przewody dla czynnika R134a są wykonane z innych materiałów niż te dla R12. Przyczynia się to do obniżenia przepuszczalności czynnika na zewnątrz i absorbcji wody z zewnątrz. Różnice między przewodami pokazuje rysunek z wyszczególnieniem.
Również olej jaki smaruje sprężarkę w starszych klimatyzacjach (tych z czynnikiem R12) nie może być stosowany w klimatyzacjach nowszych (tych z czynnikiem R134a). Odpowiedni olej rozpuszcza się tylko w odpowiednim czynniku chłodzącym i krążąc w obwodzie smaruje sprężarkę. Aby się nie pomylić można zerknąć na obudowę sprężarki. Spotyka się tam oznaczenie zastosowanego w układzie klimatyzacji czynnika chłodzącego, co pozwala zidentyfikować odpowiedni dla niego olej. Rodzaj czynnika, a zatem i oleju można poznać także po końcówkach układu.
Gdy są one gwintowane to mamy do czynienia z czynnikiem R12, gdy są to szybkozłącza to mamy do czynienia z R134a. Dla czynnika R134a zalecanym olejem jest
SANDEN SP20.
4. Obsługa układu klimatyzacji.
Wielu klientów uważa klimatyzację za układ bezobsługowy. Jest to poważny błąd. Klimatyzacja musi być tak samo poddawana konserwacji jak hamulce czy silnik. Zaleca się przynajmniej raz w roku dokonać kontroli klimatyzacji w warsztacie. Co dwa lata powinno się wymienić czynnik chłodzący. W trakcie pracy w układzie klimatyzacji wytwarza się bowiem wilgoć, która niekorzystnie wpływa na pracę klimatyzacji. Mamy oczywiście w układzie klimatyzacji zamontowany osuszacz, ale jego możliwości są ograniczone, zwłaszcza jeżeli mówimy tu o 2-wu letnim okresie obsługowym. Może ona doprowadzić do awarii sprężarki. Poza tym ilość czynnika w układzie zmniejsza się z biegiem lat na wskutek nieszczelności węży i starzenia uszczelek.
Przy pomocy odpowiedniego urządzenia przy obsłudze klimatyzacji należy wykonać następujące czynności:
1. Zidentyfikować czynnik chłodzący (R12 lub R134a)
2. Opróżnić układ z czynnika chłodzącego i oleju smarującego sprężarkę (te dwa płyny są wymieszane, a urządzenie do obsługi klimatyzacji oddziela je do dwóch oddzielnych pojemników)
3. Urządzenie dokonuje regeneracji odciągniętego wcześniej czynnika chłodzącego
4. Sprawdzić szczelność układu
5. Dodać olej sprężarkowy
6. Napełnić układ czynnikiem chłodzącym
Problemem może być wystąpienie nieszczelności, a zwłaszcza lokalizacja tej nieszczelności. Istnienie nieszczelności sygnalizuje nam urządzenie do obsługi klimatyzacji podczas tzw. testu szczelności. Jest to realizowane w następujący sposób. Pompa urządzenia do obsługi "klimy" wytwarza wysokie podciśnienie w układzie. Następnie monitoruje układ pod kątem spadku podciśnienia. Jeżeli układ jest szczelny spadek nie nastąpi. Niektóre urządzenia wymagają od użytkownika obserwacji manometru. Urządzenia w pełni automatyczne informują jedynie o wykrytej nieszczelności. Gdy już wiemy, że układ jest nieszczelny musimy zlokalizować miejsce nieszczelności.
Wykrywa się je na dwa sposoby:
Za pomocą urządzenia elektronicznego wyposażonego w specjalną sondę. Końcówka sondy zaopatrzona jest w specjalny czujnik. Przyrząd sygnalizuje zbliżanie się do nieszczelności narastającym sygnałem dźwiękowym.
Za pomocą wpuszczenia do układu specjalnego barwnika o własnościach fluorescencyjnych po oświetleniu go światłem ultrafioletowym. Wykrycie nieszczelności polega na wstrzyknięciu do układu barwnika, włączeniu lampy ultrafioletowej i założeniu specjalnych okularów ochronnych. Oświetlamy lampą UV każdy fragment instalacji klimatyzacyjnej. W przypadku nieszczelności wystąpi świecenie barwnika widoczne właśnie w świetle UV.
5. O czym warto pamiętać.
Przy obsłudze klimatyzacji należy pamiętać także o:
6. Klimatyzacja ręczna a automatyczna.
Występujące aktualnie w samochodach klimatyzacje można podzielić na:
Zasadą działania i budową układy te nie różnią się. Różne jest tylko sterowanie. W układzie ręcznym kierowca reguluje temperaturę wewnątrz auta za pomocą pokręteł. W układzie automatycznym czynności kierowcy ograniczają się jedynie do ustawienia żądanej wartości temperatury. Temperatura ta jest utrzymywana na stałym poziomie dzięki czujnikom. Jeżeli wykryją one wzrost temperatury powyżej ustawionej wartości to włączają automatycznie klimatyzacją schładzając wnętrze pojazdu do zaprogramowanej wartości temperatury.
Odgrzybianie klimatyzacji
1. Dlaczego, co, kiedy ...
O tym dlaczego warto używać klimatyzacji pisałem już wyżej. Teraz postaram się skupić na środkach i metodach, które pozwalają w pełni komfortowo z niej korzystać. Jak wiadomo układ klimatyzacji nie jest układem bezobsługowym. Niestety wielu przeciętnych użytkowników zdaje sobie z tego sprawę dopiero w chwili, gdy w samochodzie po prostu zaczyna śmierdzieć. Nieprzyjemny zapach powodowany jest przez pleśnie i grzyby gromadzące się głównie na parowniku. Parownik jest bowiem idealnym miejscem dla rozwoju tego typu organizmów. Jest bowiem ukryty przed światłem i ze względu na zadanie jakie spełnia jest wilgotny.
Powodowany przez pleśnie i grzyby nieprzyjemny zapach jest nawiewany dmuchawą do wnętrza pojazdu. Sam zapach powoduje oczywiście spory dyskomfort podczas podróży, jednak znacznie groźniejsze są mogące wystąpić u kierowcy i pasażerów reakcje alergiczne. Jak wiadomo lepiej zapobiegać niż leczyć, tak więc zaleca się obsługę układu klimatyzacji pod kątem odgrzybiania raz w roku. Gdy bowiem zapomnimy o regularnym zapobieganiu (profilaktycznym odgrzybianiu) i dopuścimy już do sytuacji, gdy w kabinie zacznie porządnie cuchnąć to może okazać się, że zwykła procedura odgrzybiania okaże się niewystarczająco skuteczna. W skrajnym przypadku konieczne może okazać się wymontowanie parownika w celu jego dokładnej dezynfekcji. Z względu na to, że dostęp do tej części układu klimatyzacji jest trudny, a co za tym idzie jego wymontowanie jest czasochłonne, koszty mogą okazać się wysokie. Lepszym wyjściem jest zatem regularne odgrzybianie. Możemy w tej chwili wyróżnić trzy metody odgrzybiania. Poznajmy je.
2. Metoda tradycyjna - piankowa.
Jest to metoda najprostsza i zarazem najtańsza. Polega ona na wykorzystaniu preparatu grzybobójczego w spray-u. Zazwyczaj do opakowania dołączony jest elastyczny wężyk, który wprowadza się w kierunku parownika przez kanały nawiewowe. Wtryskiwany w ten sposób preparat penetruje użebrowanie parownika niszcząc bakterie i grzyby.
Metoda ta ma jednak kilka wad. Po pierwsze cząsteczki wtryskiwanej pianki nie są na tyle małe, aby móc bardzo dobrze spenetrować parownik. Odgrzybianie nie będzie zatem dokładne. Po drugie koniec wężyka (którego przecież nie widzimy) nie dociera tak głęboko aby dobrze spryskać cały parownik. Tego typu pianki sprawdzają się doskonale w przypadku dezynfekcji klimatyzatorów biurowych czy mieszkalnych, gdzie dostęp do parownika jest łatwy.
W przypadku zastosowania w motoryzacji stosujemy je dwojako.
Od wnętrza kabiny. Należy wtedy postępować następująco:
Od strony silnika. Należy wtedy postępować następująco:
3. Metoda ultradźwiękowa - chemiczna.
Urządzenie do odgrzybiania metodą chemiczną nazywane również "czajnikiem" rozpyla płyn czyszczący metodą ultradźwiękową. Płyn za pomocą wentylatorka zamontowanego wewnątrz urządzenia wyprowadzany jest na zewnątrz rurką elastyczną podłączoną do urządzenia. Urządzenie może współpracować tylko z takimi substancjami czynnymi, których parametry fizyko-chemiczne są dostosowane do rozpylania metodą ultradźwiękową. Nie można zatem zastosować w urządzeniu pierwszego lepszego środka dezynfekującego czy grzybobójczego. Najlepiej proces w pojeździe prowadzić dwufazowo. Najpierw zastosować płyn odgrzybiający, a następnie płyn niszczący zapachy. Procedura postępowania jest następująca:
Przed wlaniem płynu do urządzenia należy płyn dobrze wstrząsnąć.
Wlewamy płyn czyszczący do maksymalnego poziomu.
Ustawiamy tzw. obieg wewnętrzny
Regulator temperatury ustawiamy na minimum
Wentylator dmuchawy ustawiamy na najmniejszą prędkość
Ustawiamy wylot powietrza do nawiewów czołowych i oczywiście otwieramy te nawiewy.
Wyłączamy klimatyzację jeżeli jest ona manualna. Jeżeli mamy do czynienia z klimatyzacją automatyczną to wciskamy przyciskiem funkcję "ECONOMY" i ustawiamy minimalną temperaturę docelową.
Nie demontujemy filtra przeciwpyłowego.
Ustawiamy "czajnik" na podłodze po stronie pasażera możliwie blisko deski rozdzielczej. Rurkę rozprowadzającą parę ustawiamy tak, by jej wylot znajdował się w pobliżu miejsca zasysania powietrza do układu wentylacji.
Włączamy urządzenie i opuszczamy samochód.
Proces należy przeprowadzać przez 20 minut. Po odłączeniu urządzenia ustawiamy tzw. obieg zewnętrzny i dmuchawa powinna pracować jeszcze przez 10 minut.
Wietrzymy następnie auto otwierając wszystkie drzwi przez ok. 30 minut. Dmuchawa powinna być wyłączona.
4. Metoda ozonowa.
Metoda ozonowa z punktu widzenia czysto ekonomicznego ma jedną zasadnicza zaletę w stosunku do metody chemicznej. Po zakupie urządzenia nie jest wymagany zakup jakichkolwiek eksploatacyjnych środków chemicznych. Każda wykonana usługa za pomocą odgrzybiacza ozonowego przynosi czysty zysk. W przypadku metody chemicznej musimy wziąć pod uwagę konieczność zakupu środków chemicznych.
Poznajmy jednak to co nas bardziej interesuje czyli po prostu jak to działa.
Odgrzybiasz ozonowy jest niczym innym jak wydają wytwornicą ozonu (ok. 1000 mg/h). Wytworzony ozon mający wysoka zdolność utleniania zabija i usuwa bakterie, pleśń, kurz oraz wszelkiego rodzaju nieprzyjemne zapachy. Ozon jest cząsteczką tlenu składającą się z trzech atomów, naładowaną ujemnie. Cząsteczka ozonu jest mało żywotna. Dlatego, po 10- 15 sekundach rozpada się do swojej pierwotnej formy.
W środowisku naturalnym, ozon jest wytwarzany podczas niektórych zjawisk fizycznych. Najlepiej znanym przykładem jest warstwa ozonu, gdzie ozon jest produkowany na skutek działania słonecznych promieni UV. Jednak ozon wytwarzany jest również przez błyskawice i fale morskie. Na przykład "świeży" zapach wiosennego deszczu to efekt naturalnego wytwarzania ozonu.
Odgrzybiacz ozonowy wykorzystuje fakt, że ozon może być również wytwarzany sztucznie w przeznaczonych do tego generatorach. Wytwarzają one ozon poprzez wykorzystanie promieni UV i wysokiego napięcia. Procedura postępowania jest następująca:
Ustawiamy urządzenie na desce rozdzielczej (jeśli to możliwe) w okolicach nawiewu powietrza jak pokazuje rysunek. Zaleca się ustawiać urządzenie maksymalnie wysoko ze względu na fakt, że ozon ma tendencje do opadania.
Włączamy silnik pojazdu
Włączamy wentylator lub układ klimatyzacji pojazdu na maksymalną wartość
Włączamy tzw. obieg wewnętrzny
Podłączamy urządzenie do gniazda zapalniczki lub do siecie (w zależności od sposobu zasilania)
Wybieramy czas działania, wg wielkości kabiny pojazdu (np. pojazdy klasy B - 15 minut, vany i terenówki - 30 minut, Minibusy - 60 minut
Zamykamy wszystkie okna i opuszczamy pojazd.
Urządzenie tego typu najczęściej wyłącza się automatycznie po zadanym czasie.
Po zakończeniu należy wywietrzyć pojazd przez 5 minut a następnie wyłączyć silnik i układ klimatyzacji.
Klimatyzacja samochodowa do niedawna kojarzyła się tylko z samochodami luksusowymi. Rozwój technologiczny pozwolił powoli przejść, temu drogiemu bądź co bądź dodatkowi, do samochodów niższych klas. Dziś klimatyzację można spotkać nawet jako wyposażenie standardowe popularnych samochodów miejskich. Co powoduje wzrastający wciąż popyt na tego typu urządzenie nawet w krajach, w których upalne lato wcale nie trwa długo? Czy tylko chęć podniesienia komfortu? Otóż nie. Wiele badań udowadnia bowiem, że odpowiednio użytkowany klimatyzator przyczynia się w dużym stopniu do poprawy bezpieczeństwa na drogach.
Każdy z kierowców przypomina sobie z pewnością uczucie jakie towarzyszy otwarciu drzwi samochodu stojącego uprzednio w pełnym słońcu na asfaltowym parkingu. Fala ciepła z wnętrza pojazdu jest wyraźnie odczuwalna. Potem trzeba wsiąść do tego "pieca" i jechać. W przypadku braku klimatyzacji kierowca i pasażerowie zaczynają prawdziwą walkę z wiatrakami. Otwieranie okien, włączona dmuchawa, która i tak nawiewa niewiele chłodniejsze powietrze nie dają pożądanych rezultatów. Wnętrze pojazdu może nagrzać się nawet do 60 stopni C. (Sam sprawdziłem to kiedyś w moim aucie.) Gdy jedziemy to można jeszcze jakoś wytrzymać. Gorzej gdy stoimy w korku. Dodatkowo mamy wtedy takie atrakcje jak hałas i spaliny. Wszystko to ma niekorzystny wpływ na kierowcę i bezpieczeństwo ruchu. Potwierdzają to badania. Obserwacje i wnioski przedstawiłem za pomocą poniższych tabel.
2. Budowa i zasada działania klimatyzacji.
Świadomi znaczenia klimatyzacji prześledźmy jak jest ona zbudowana.
Funkcje poszczególnych elementów uproszczonego układu klimatyzacji:
Sprężarka (kompresor) - zapewnia obieg płynu (czynnika chłodzącego) w systemie klimatyzacji. Napędzana jest za pomocą paska klinowego od silnika. Zastosowanie sprężarki powoduje jednak utratę mocy o ok. 5KM. Dlatego stosowanie klimatyzacji w autach o pojemności poniżej 1,3 l nie jest zalecane. Przed sprężarką mamy niskie ciśnie, a za sprężarką mamy ciśnienie wysokie.
Skraplacz - podczas pracy nagrzewa się, a ciepło to odbierane jest przez opływające go powietrze podczas ruchu pojazdu. Tutaj czynnik chłodzący przechodzi ze stanu gazowego w stan ciekły.
Zawór redukcyjny (rozprężny) - zmniejsza ciśnienie czynnika chłodzącego i zmienia czynnik chłodzący ze stanu ciekłego w gazowy. Przy rozprężaniu następuje znaczny spadek temperatury.
Parownik - powstałe wokół parownika na wskutek rozprężania czynnika chłodzącego powietrze o niskiej temperaturze jest nadmuchiwane wentylatorem do wnętrza pojazdu.
Osuszacz - do układu klimatyzacji, mimo jej dobrej szczelności, zawsze dostaje sie niewielka ilość wilgoci z zewnątrz. Jest to spowodowane mikroporami węży i innych elementów układu. Za eliminację tej wilgoci z ukladu odpowiedzialny jest właśnie osuszacz.
Klimatyzacja składa się z dwóch obwodów. Wysokiego i niskiego ciśnienia. Obwód wysokiego ciśnienia zaczyna się na wyjściu ze sprężarki a kończy się przy zaworze redukcyjnym. Z grubsza biorąc zasada działania klimatyzacji jest identyczna z zasadą działania lodówki. Łatwo to sprawdzić. Wystarczy dotknąć lodówkę z tyłu. Będzie ona tam wyraźnie ciepła mimo iż wewnątrz jest zimno.
Cykl pracy klimatyzacji jest następujący. Za sprężarką mamy obwód wysokiego ciśnienia. Wytworzone przy sprężaniu ciepło jest odbierane z układu poprzez skraplacz (to właśnie ta ciepła strona lodówki) owiewany strumieniem powietrza w czasie jazdy. Czynnik chłodzący w zbiorniku za sprężarką jest w stanie ciekłym. Dochodzi on następnie do zaworu redukcyjnego zwanego także rozprężnym. Tam następuje gwałtowne rozprężanie czynnika przez co przechodzi on w stan gazowy. Jak wiadomo rozprężaniu towarzyszy wydzielanie się zimna (lub raczej pobór ciepła z otoczenia).
Element zimny jakim jest parownik owiewany jest wytworzonym przez dmuchawę strumieniem powietrza które trafia poprzez system kanałów w odpowiednie miejsca wewnątrz pojazdu. Rozprężony czynnik chłodzący przechodzi do sprężarki gdzie jest ponownie sprężany. W ten sposób cykl się zamyka.
3. Czynnik chłodzący i olej sprężarkowy.
Czynnikiem chłodzącym w starszych klimatyzacjach była ciecz oznaczona symbolem R12 (zwana również freonem). Aktualnie stosuje się inną ciecz R134a. Ciecze te nie mogą być wzajemnie mieszane. Ich zmieszanie nawet w niewielkim stopniu powoduje powstawanie kwasów i może w konsekwencji doprowadzić do awarii całego układu. Nie można więc uzupełniać starszej klimatyzacji nowym czynnikiem. Rodzaj zastosowanego czynnika wpływa na budowę przewodów klimatyzacyjnych. Przewody dla czynnika R134a są wykonane z innych materiałów niż te dla R12. Przyczynia się to do obniżenia przepuszczalności czynnika na zewnątrz i absorbcji wody z zewnątrz. Różnice między przewodami pokazuje rysunek z wyszczególnieniem.
| Umiejscowienie | System R134a | System R12 |
| 1. Uszczelnienie 2. Warstwa zewnętrzna 3. Warstwa wzmacniająca 4. Warstwa pośrednia (środkowa) 5. Warstwa wewnętrzna | Powłoka Kauczuk etylenowo-propylenowy Polietylen tereftalanowy Chlorokauczuk izoprenowo-izobutenowy Nylon | Brak Kauczuk etylenowo-propylenowy Polietylen tereftalanowy Chlorokauczuk izoprenowo-izobutenowy Brak |
Również olej jaki smaruje sprężarkę w starszych klimatyzacjach (tych z czynnikiem R12) nie może być stosowany w klimatyzacjach nowszych (tych z czynnikiem R134a). Odpowiedni olej rozpuszcza się tylko w odpowiednim czynniku chłodzącym i krążąc w obwodzie smaruje sprężarkę. Aby się nie pomylić można zerknąć na obudowę sprężarki. Spotyka się tam oznaczenie zastosowanego w układzie klimatyzacji czynnika chłodzącego, co pozwala zidentyfikować odpowiedni dla niego olej. Rodzaj czynnika, a zatem i oleju można poznać także po końcówkach układu.
Gdy są one gwintowane to mamy do czynienia z czynnikiem R12, gdy są to szybkozłącza to mamy do czynienia z R134a. Dla czynnika R134a zalecanym olejem jest
4. Obsługa układu klimatyzacji.
Wielu klientów uważa klimatyzację za układ bezobsługowy. Jest to poważny błąd. Klimatyzacja musi być tak samo poddawana konserwacji jak hamulce czy silnik. Zaleca się przynajmniej raz w roku dokonać kontroli klimatyzacji w warsztacie. Co dwa lata powinno się wymienić czynnik chłodzący. W trakcie pracy w układzie klimatyzacji wytwarza się bowiem wilgoć, która niekorzystnie wpływa na pracę klimatyzacji. Mamy oczywiście w układzie klimatyzacji zamontowany osuszacz, ale jego możliwości są ograniczone, zwłaszcza jeżeli mówimy tu o 2-wu letnim okresie obsługowym. Może ona doprowadzić do awarii sprężarki. Poza tym ilość czynnika w układzie zmniejsza się z biegiem lat na wskutek nieszczelności węży i starzenia uszczelek.
Przy pomocy odpowiedniego urządzenia przy obsłudze klimatyzacji należy wykonać następujące czynności:
1. Zidentyfikować czynnik chłodzący (R12 lub R134a)
2. Opróżnić układ z czynnika chłodzącego i oleju smarującego sprężarkę (te dwa płyny są wymieszane, a urządzenie do obsługi klimatyzacji oddziela je do dwóch oddzielnych pojemników)
3. Urządzenie dokonuje regeneracji odciągniętego wcześniej czynnika chłodzącego
4. Sprawdzić szczelność układu
5. Dodać olej sprężarkowy
6. Napełnić układ czynnikiem chłodzącym
Problemem może być wystąpienie nieszczelności, a zwłaszcza lokalizacja tej nieszczelności. Istnienie nieszczelności sygnalizuje nam urządzenie do obsługi klimatyzacji podczas tzw. testu szczelności. Jest to realizowane w następujący sposób. Pompa urządzenia do obsługi "klimy" wytwarza wysokie podciśnienie w układzie. Następnie monitoruje układ pod kątem spadku podciśnienia. Jeżeli układ jest szczelny spadek nie nastąpi. Niektóre urządzenia wymagają od użytkownika obserwacji manometru. Urządzenia w pełni automatyczne informują jedynie o wykrytej nieszczelności. Gdy już wiemy, że układ jest nieszczelny musimy zlokalizować miejsce nieszczelności.
Wykrywa się je na dwa sposoby:
Za pomocą urządzenia elektronicznego wyposażonego w specjalną sondę. Końcówka sondy zaopatrzona jest w specjalny czujnik. Przyrząd sygnalizuje zbliżanie się do nieszczelności narastającym sygnałem dźwiękowym.
Za pomocą wpuszczenia do układu specjalnego barwnika o własnościach fluorescencyjnych po oświetleniu go światłem ultrafioletowym. Wykrycie nieszczelności polega na wstrzyknięciu do układu barwnika, włączeniu lampy ultrafioletowej i założeniu specjalnych okularów ochronnych. Oświetlamy lampą UV każdy fragment instalacji klimatyzacyjnej. W przypadku nieszczelności wystąpi świecenie barwnika widoczne właśnie w świetle UV.
5. O czym warto pamiętać.
- Przed rozszczelnieniem układu należy wyczyścić elementy by nie dopuścić do zanieczyszczeń
- Nie wolno montować części, do których dostał się brud i wilgoć
- Pierścienie uszczelniające wymienia się na nowe
- Naprawa nie może być dokonywana na wolnym powietrzu i w wilgotnym pomieszczeniu
- W razie potrzeby trzeba uzupełnić ilość oleju
- Pojemniki ze świeżym olejem należy trzymać zawsze szczelnie zamknięte gdyż olej do sprężarek do klimatyzacji łatwo łapie wilgoć z powietrza
- Okresowo wymienić należy filtr przeciwpyłkowy, gromadzą się tam bowiem różnego rodzaju zanieczyszczenia. Często nieprzyjemny zapach wewnątrz pojazdu po włączeniu "klimy" jest spowodowany pleśnią na filtrze przeciwpyłkowym.
6. Klimatyzacja ręczna a automatyczna.
Występujące aktualnie w samochodach klimatyzacje można podzielić na:
- sterowane ręcznie
- sterowane automatycznie
Zasadą działania i budową układy te nie różnią się. Różne jest tylko sterowanie. W układzie ręcznym kierowca reguluje temperaturę wewnątrz auta za pomocą pokręteł. W układzie automatycznym czynności kierowcy ograniczają się jedynie do ustawienia żądanej wartości temperatury. Temperatura ta jest utrzymywana na stałym poziomie dzięki czujnikom. Jeżeli wykryją one wzrost temperatury powyżej ustawionej wartości to włączają automatycznie klimatyzacją schładzając wnętrze pojazdu do zaprogramowanej wartości temperatury.
1. Dlaczego, co, kiedy ...
O tym dlaczego warto używać klimatyzacji pisałem już wyżej. Teraz postaram się skupić na środkach i metodach, które pozwalają w pełni komfortowo z niej korzystać. Jak wiadomo układ klimatyzacji nie jest układem bezobsługowym. Niestety wielu przeciętnych użytkowników zdaje sobie z tego sprawę dopiero w chwili, gdy w samochodzie po prostu zaczyna śmierdzieć. Nieprzyjemny zapach powodowany jest przez pleśnie i grzyby gromadzące się głównie na parowniku. Parownik jest bowiem idealnym miejscem dla rozwoju tego typu organizmów. Jest bowiem ukryty przed światłem i ze względu na zadanie jakie spełnia jest wilgotny.
Powodowany przez pleśnie i grzyby nieprzyjemny zapach jest nawiewany dmuchawą do wnętrza pojazdu. Sam zapach powoduje oczywiście spory dyskomfort podczas podróży, jednak znacznie groźniejsze są mogące wystąpić u kierowcy i pasażerów reakcje alergiczne. Jak wiadomo lepiej zapobiegać niż leczyć, tak więc zaleca się obsługę układu klimatyzacji pod kątem odgrzybiania raz w roku. Gdy bowiem zapomnimy o regularnym zapobieganiu (profilaktycznym odgrzybianiu) i dopuścimy już do sytuacji, gdy w kabinie zacznie porządnie cuchnąć to może okazać się, że zwykła procedura odgrzybiania okaże się niewystarczająco skuteczna. W skrajnym przypadku konieczne może okazać się wymontowanie parownika w celu jego dokładnej dezynfekcji. Z względu na to, że dostęp do tej części układu klimatyzacji jest trudny, a co za tym idzie jego wymontowanie jest czasochłonne, koszty mogą okazać się wysokie. Lepszym wyjściem jest zatem regularne odgrzybianie. Możemy w tej chwili wyróżnić trzy metody odgrzybiania. Poznajmy je.
2. Metoda tradycyjna - piankowa.
Jest to metoda najprostsza i zarazem najtańsza. Polega ona na wykorzystaniu preparatu grzybobójczego w spray-u. Zazwyczaj do opakowania dołączony jest elastyczny wężyk, który wprowadza się w kierunku parownika przez kanały nawiewowe. Wtryskiwany w ten sposób preparat penetruje użebrowanie parownika niszcząc bakterie i grzyby.
Metoda ta ma jednak kilka wad. Po pierwsze cząsteczki wtryskiwanej pianki nie są na tyle małe, aby móc bardzo dobrze spenetrować parownik. Odgrzybianie nie będzie zatem dokładne. Po drugie koniec wężyka (którego przecież nie widzimy) nie dociera tak głęboko aby dobrze spryskać cały parownik. Tego typu pianki sprawdzają się doskonale w przypadku dezynfekcji klimatyzatorów biurowych czy mieszkalnych, gdzie dostęp do parownika jest łatwy.
W przypadku zastosowania w motoryzacji stosujemy je dwojako.
Od wnętrza kabiny. Należy wtedy postępować następująco:
- Ustawić nawiew w kabinie tylko na centralne kratki.
- Wyłączyć klimatyzację.
- Ustawić tzw. obieg wewnętrzny
- Ustawić maksymalne obroty dmuchawy
- Ustawić temperaturę na minimum.
- Przed użyciem mocno wstrząsnąć opakowaniem z pianką
- Sprawdzić gdzie następuje najsilniejsze zasysanie powietrza z kabiny. Najczęściej powietrze jest zasysane przy podłodze po stronie pasażera.
- Wtryskiwać preparat przez czas napisany na opakowaniu
Od strony silnika. Należy wtedy postępować następująco:
- Jeżeli jest, to należy wymontować filtr przeciwpyłkowy
- Ustawić nawiew w kabinie tylko na centralne kratki.
- Wyłączyć klimatyzację.
- Ustawić tzw. obieg zewnętrzny
- Ustawić maksymalne obroty dmuchawy
- Ustawić pokrętło temperatury na minimum
- Przed użyciem mocno wstrząsnąć opakowaniem z pianką
- Rozpylić preparat do zewnętrznych kratek wlotu powietrza (zazwyczaj są one w komorze silnika od strony pasażera)
- Rozpocząć stosowanie środka.
3. Metoda ultradźwiękowa - chemiczna.
Urządzenie do odgrzybiania metodą chemiczną nazywane również "czajnikiem" rozpyla płyn czyszczący metodą ultradźwiękową. Płyn za pomocą wentylatorka zamontowanego wewnątrz urządzenia wyprowadzany jest na zewnątrz rurką elastyczną podłączoną do urządzenia. Urządzenie może współpracować tylko z takimi substancjami czynnymi, których parametry fizyko-chemiczne są dostosowane do rozpylania metodą ultradźwiękową. Nie można zatem zastosować w urządzeniu pierwszego lepszego środka dezynfekującego czy grzybobójczego. Najlepiej proces w pojeździe prowadzić dwufazowo. Najpierw zastosować płyn odgrzybiający, a następnie płyn niszczący zapachy. Procedura postępowania jest następująca:
4. Metoda ozonowa.
Metoda ozonowa z punktu widzenia czysto ekonomicznego ma jedną zasadnicza zaletę w stosunku do metody chemicznej. Po zakupie urządzenia nie jest wymagany zakup jakichkolwiek eksploatacyjnych środków chemicznych. Każda wykonana usługa za pomocą odgrzybiacza ozonowego przynosi czysty zysk. W przypadku metody chemicznej musimy wziąć pod uwagę konieczność zakupu środków chemicznych.
Poznajmy jednak to co nas bardziej interesuje czyli po prostu jak to działa.
Odgrzybiasz ozonowy jest niczym innym jak wydają wytwornicą ozonu (ok. 1000 mg/h). Wytworzony ozon mający wysoka zdolność utleniania zabija i usuwa bakterie, pleśń, kurz oraz wszelkiego rodzaju nieprzyjemne zapachy. Ozon jest cząsteczką tlenu składającą się z trzech atomów, naładowaną ujemnie. Cząsteczka ozonu jest mało żywotna. Dlatego, po 10- 15 sekundach rozpada się do swojej pierwotnej formy.
W środowisku naturalnym, ozon jest wytwarzany podczas niektórych zjawisk fizycznych. Najlepiej znanym przykładem jest warstwa ozonu, gdzie ozon jest produkowany na skutek działania słonecznych promieni UV. Jednak ozon wytwarzany jest również przez błyskawice i fale morskie. Na przykład "świeży" zapach wiosennego deszczu to efekt naturalnego wytwarzania ozonu.
Odgrzybiacz ozonowy wykorzystuje fakt, że ozon może być również wytwarzany sztucznie w przeznaczonych do tego generatorach. Wytwarzają one ozon poprzez wykorzystanie promieni UV i wysokiego napięcia. Procedura postępowania jest następująca:
| Poleć ten artykuł | |
| Podziel się z innymi: |
|
| URL: |
Dodaj komentarz
Zaloguj się, aby móc dodać komentarz.
Oceny
Tylko zarejestrowani użytkownicy mogą oceniać zawartość strony
Zaloguj się lub zarejestruj, żeby móc zagłosować.
Zaloguj się lub zarejestruj, żeby móc zagłosować.
| Świetne! |  |
100% | [1 głos] |
| Bardzo dobre | |
0% | [0 głosów] |
| Dobre | |
0% | [0 głosów] |
| Średnie | |
0% | [0 głosów] |
| Słabe | |
0% | [0 głosów] |